FAQ

Hieronder vindt u een overzicht van de meest gestelde vragen:

Contact

Op de website van Geothermie Plukmade staan alle contactgegevens van het project. Per e-mail of het contactformulier kan je al je vragen stellen. Wij streven ernaar om binnen 24 uur antwoord te geven.

Via deze website volg je het nieuws en de ontwikkelingen van het project. Niets missen? Abonneer je dan op de nieuwsalert met de knop onderaan de pagina.



Over Geothermie Plukmade

De projectlocatie is aan de Stelvenseweg en het Schanseind. In dit kaartje staat de locatie weergegeven in het oranje vakje.

Voor een aardwarmtebron zijn diverse vergunningen vereist. Alle regels die betrekking hebben op het opsporen, winnen en opslaan van delfstoffen en aardwarmte zijn vastgelegd in de Mijnbouwwet. Vanaf 1 juli 2023 geldt er wet- en regelgeving specifiek voor aardwarmte. Daarnaast is kennisdeling en -borging van aardwarmte verankerd in de wijziging van de Mijnbouwwet middels een verplichte deelname in nieuwe geothermieprojecten van Energie Beheer Nederland (EBN). De minister van Klimaat en Groene Groei is het bevoegd gezag voor vergunningverlening voor aardwarmte en Staatstoezicht op de Mijnen is de toezichthoudende instantie. Gemeenten en provincies hebben bij meerdere benodigde vergunningen een adviserende rol richting het Ministerie. 

Daarnaast is er uitgebreide regelgeving op het gebied van ruimtelijke ordening en fysieke leefomgeving op grond van de Omgevingswet en onderliggende regelgeving, tot aan het Omgevingsplan, op basis waarvan ook diverse vergunningen vereist zijn. 

Een uitgebreidere uitleg is hier te vinden. 

Geothermie Plukmade is een initiatief van Aardyn, Energie Beheer Nederland, Ennatuurlijk en de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij. Lees op de pagina Over ons meer over de partijen.

In 2027 stopt de Amercentrale met het leveren van warmte. Geothermie Plukmade is een van de mogelijke bronnen die voor vervangende warmte zal zorgen.

Van het aardwarmteproject wordt een vermogen verwacht van ongeveer 17 MW. Deze warmte is bedoeld om een deel van de warmte die de Amercentrale levert te vervangen. Ter vergelijking: de Amercentrale heeft een vermogen voor warmteproductie van 350 MW.  Als de tuinders warmte kunnen afnemen is de warmte voor de tuinders bestemd. De overige warmte wordt geleverd aan het bredere Amer warmte systeem.

Het doel van Geothermie Plukmade is om voor 1 januari 2027 aardwarmte te kunnen leveren aan het Amernet. Via het Amernet kan de warmte worden geleverd aan de nabijgelegen tuinders en, wanneer die geen warmte willen of kunnen afnemen, aan de bebouwde omgeving van Breda.

De nieuwe aardwarmte-installatie wordt gekoppeld aan het bestaande distributienet in Plukmade en is primair bedoeld voor de aangesloten tuinders. Warmte die overblijft zal naar het bestaande warmtenet van Breda gaan.



Over aardwarmte

Geothermie, ofwel aardwarmte, is een duurzame energiebron die gebruik maakt van warmte, die van nature aanwezig is in de diepe ondergrond (1500 tot 4000 meter) van de aarde.  

In het kort: Water dat aanwezig is in de grond wordt steeds warmer als je dieper de aarde in gaat. Bij aardwarmtewinning wordt warm water uit de ondergrond opgepompt. Het opgepompte water blijft in een gesloten circuit, via warmtewisselaars wordt de warmte overgedragen op leidingwater dat wordt vervoerd met het warmtenet. Als de warmte uit de aardwarmte is overgedragen via een warmtewisselaar wordt het direct weer teruggevoerd naar dezelfde laag in ondergrond waar het van nature weer opwarmt. 

Via een verdeelstation wordt het verwarmde leidingwater naar woningen en gebouwen vervoerd en wordt het afgekoelde water weer teruggevoerd naar de aardwarmte-installatie. Een woning of bedrijf wordt op het warmtenet aangesloten via een ontvangststation (ook wel warmte-unit genoemd) in het huis of gebouw. 

Lees meer op de pagina Wat is aardwarmte?

Geothermie geproduceerd uit poreuze zandsteenlagen zoals in Plukmade (Bunterzanden, Volpriehausen) in het algemeen is heel veilig. Er wordt namelijk geen volume aan de ondergrond onttrokken. Al het opgepompte water komt uit zeer grote diepte (meer dan 2 km) en al het water gaat ook weer terug in dezelfde laag. (Note: er zijn gevallen van andersoortige geothermie bekend waarbij bevingen zijn opgetreden. Dit zijn echter allemaal gevallen in een andere type ondergrond.) 

Als Geothermie Plukmade houden we de kans op ongewenste gebeurtenissen klein. Niets is geheel zonder risico en daarom besteden we veel aandacht aan het voorkomen van risico’s door die mee te nemen in het ontwerp en de locatie van de putten en monitoringsactiviteiten. De verschillende adviseurs van het Bevoegd Gezag, zoals TNO en Staatstoezicht op de Mijnen, zullen uitvoerig hiernaar kijken als onderdeel van het vergunningsproces. Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) is de overheidsinstantie die toezicht houdt op de strikte naleving van regels door aardwarmtebedrijven en deze handhaaft. In de startvergunning zullen hier ook vereisten en adviezen voor opgenomen worden die Geothermie Plukmade zal opvolgen. 

Mocht er toch iets onverwachts gebeuren, dan zijn er plannen en protocollen die in werking treden. Klik hier voor meer informatie of check de website van SodM

Een aardwarmtebron heeft als voordeel dat het energieaanbod onafhankelijk is van externe factoren zoals weersomstandigheden (wind, zon, etc.) Daardoor is de betrouwbaarheid en stabiliteit van een aardwarmtebron hoog. Er zullen momenten zijn dat er onderhoud wordt gepleegd aan het aardwarmteproject waardoor er geen warmte kan worden geleverd. De warmtelevering zal dan met conventionele warmte gewoon doorgaan.

Afgelopen jaren is er veel kennis en ervaring opgedaan in de geothermie sector in Nederland. Inmiddels zijn er meer dan twintig plaatsen in Nederland waar aardwarmte wordt gewonnen. Ook in het buitenland zijn vele goede ervaringen. Het is echter nog steeds van belang om voor elk project naast de kansen ook de risico’s in beeld te brengen en voldoende maatregelen te nemen.

Aardwarmte wordt beschouwd als midden temperatuur warmte. Alternatieven zijn restwarmte uit de industrie of afvalverbranding. Dit is veelal hoge temperatuur warmte. Daarnaast kan deze warmte worden geproduceerd met biomassa of elektriciteit. Lage temperatuur warmte is te genereren via grondwarmte- of luchtwarmtepompen, en uit oppervlaktewater (aquathermie), riolering (riothermie) of drinkwaterleidingen. 

De warmtewet bepaalt dat aardwarmte niet duurder mag zijn dan verwarming met aardgas. De kosten van aardwarmte zijn stabiel en voorspelbaar; de grootste kostenpost is de voorbereiding en aanleg van het systeem. Die kosten zijn eenmalig. 

Aardwarmte, wordt beschouwd als een van de meest duurzame vormen van warmteproductie. Aardwarmte is op meerdere manieren een duurzame bron van energie. Ten eerste is de voorraad warmte die de aarde produceert nagenoeg onuitputtelijk. Door natuurlijke processen in de aarde is de warmte in het water hernieuwbaar (want het wordt steeds opnieuw opgewarmd). Wel zal de temperatuur van de hete grondlagen door de productie van aardwarmte over een termijn van enkele tientallen jaren lokaal iets afnemen, een daling die zich weer zal herstellen als de putten (tijdelijk) uit productie wordt genomen. 

Ten tweede komt bij de productie van aardwarmte nauwelijks CO2 vrij. Er komt bij de winning van geothermisch water ook wat opgelost gas mee omhoog. Voor Geothermie Plukmade is het plan om dat gas te benutten voor de productie van extra warmte en elektriciteit. Dit zal resulteren in een kleine hoeveelheid CO2 -uitstoot. Daarnaast gebruiken de elektrische pompen natuurlijk elektriciteit en tenzij die duurzaam kan worden opgewekt, komt daar ook enige CO2 -uitstoot bij kijken. 

Download hier de factsheet ‘Duurzaamheid geothermie’ van TNO.



Werkzaamheden en overlast

De uitvoering van het aardwarmte project bestaat uit een aantal fases. In de eerste fase wordt de grond bouwrijp gemaakt. Daarna start de boorfase en worden er twee geothermieputten geboord. Tenslotte volgt het realiseren van de geothermiecentrale en het gebouw, en als laatst de aansluiting op het warmtenet.

In overleg met de gemeente en overige wegbeheerders zal een vaste toegangsroute vanaf de A59 naar de projectlocatie bepaald worden. Deze route zal grotendeels overeenkomen met de aangewezen route naar het glastuinbouwgebied. Dit is overigens alleen van belang in de aanlegfase. In de productiefase zijn de verkeersbewegingen zeer laag. 

Wanneer de installatie normaal in bedrijf is, merkt de omgeving hier weinig van. Jaarlijks vindt er groot onderhoud plaats en maandelijks zijn er reguliere onderhoudswerkzaamheden. Tijdens onderhoudswerkzaamheden zullen diverse transportbewegingen zichtbaar zijn en worden werkzaamheden op de boorlocatie en/of in de warmtekrachtcentrale uitgevoerd. Het type werkzaamheden zijn afhankelijk van het type onderhoud. 

Het boorproces gaat gepaard met extra (zwaar) verkeer voor de aan- en afvoer van materialen. Er is ook meer geluid dan normaal, denk aan staal dat soms tegen staal aan stoot, het geluid van de elektromotor in de boortoren en het geluid van vrachtwagens. Door maatregelen (zie hieronder), blijft het geluidsniveau binnen de wettelijke normen die voor deze werkzaamheden gesteld zijn. Het terrein is verder dag en nacht verlicht en ook dit valt binnen de wettelijke normen die voor dit soort werken gelden. Bij het testen van de putten wordt warm water gewonnen en afgevoerd naar een tijdelijke opslag, waardoor waterdamp zichtbaar kan zijn. 

Geothermie Plukmade zet in op het voorkomen en beperken van overlast op het gebied van bereikbaarheid, leefbaarheid en veiligheid. Alle werkzaamheden voldoen aan de eisen die de omgevingsvergunning stelt op het gebied geluid, veiligheid en verkeer. Zo wordt er onder andere gezorgd voor een transportplan, geluids- en trillingsmetingen, geluidsschermen en verkeersregelaars op het bouwterrein. We zullen 's nachts activiteiten beperken. En we gebruiken bijvoorbeeld langere pijpen bij het boren, waardoor er minder overlast is. 

Het project zorgt verder voor voldoende informatie en een telefoonnummer dat 24/7 bereikbaar is. Ook zijn en blijven we in gesprek met bewoners en bedrijven over hun belangen, vragen en zorgen. 

Wanneer de werkzaamheden starten zullen de contactgegevens hiervoor beschikbaar zijn op deze website. 



Veiligheid

Door Geothermie Plukmade wordt niet door of in de buurt van drinkwatervoorraden geboord of gewonnen.  

Verder is dat met de Industriestandaard Duurzaam Putontwerp goed geborgd. Begin 2021 is het standaard opgesteld door EBN en Geothermie Nederland. Met ingang van 2021 moeten alle nieuwe putontwerpen voor aardwarmteputten aan deze standaard voldoen. Geothermie Plukmade zal daaraan voldoen. Overigens wordt er niet geboord in drinkwatergebieden en is er in de afgelopen 10 jaar en ook daarvoor geen sprake geweest van enige drinkwatervervuiling door aardwarmteprojecten.

Voor projecten die van een diepte van 500 meter of meer warmte winnen geldt de Mijnbouwwet en is er een vergunningsplicht. De kans bestaat dat er bij een geothermieproject olie en/of gas worden aangetroffen en daarom zijn dezelfde voorzorgsmaatregelen van toepassing als bij projecten in de olie- en gasindustrie. Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) is de toezichthouder voor álle mijnbouwactiviteiten, dus ook voor geothermie. Ze zijn gevestigd in Den Haag. Meer informatie is te vinden op sodm.nl 

Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) houdt zich bij het monitoren van geothermische projecten voornamelijk bezig met de volgende onderwerpen: 

  1. Het beoordelen van werkplannen, veiligheidsplannen en het zorgsysteem dat bij een geothermische bron hoort. 
  2. Voorkomen van aardbevingen.
  3. Inzicht in de toestand/integriteit van putten.
  4. Veilige opvang en verwerking van water dat vrijkomt bij het testen van de putten.
  5. Zorg dragen dat exploratie en winning van aardwarmte zo veilig mogelijk gebeurt. SodM geeft daarom advies over de vergunningsaanvragen vanuit de Mijnbouwwet en houdt toezicht op de boorontwerpen, -programma’s en de projectaanpak. 

Daarnaast zijn er ook activiteiten die niet plaats vinden onder het kader van de mijnbouwwet zoals de bouw van alle bovengrondse faciliteiten, zoals de warmtepompcentrale, pompstations, WKK, etc. Hierop houdt de gemeente – of de Omgevingsdienst – toezicht. 

Onderstaande video legt meer uit over de veiligheid van aardwarmte.

De aardwarmtecentrale zal 24/7 beheerd en bewaakt worden door Aardyn. Dat gebeurt volledig automatisch en op afstand. Er zitten sensoren en veiligheidsmechanismen die continu monitoren en kunnen ingrijpen. In het geval van een incident/calamiteit kan de winning worden stopgezet met een druk op de knop. 

In het geval van nood kan je zelf 112 bellen. 

Wanneer de werkzaamheden starten zullen de contactgegevens voor vragen of klachten over de werkzaamheden beschikbaar zijn op deze website. 



Omgeving en milieu

De aardwarmte-installatie bevindt zich op een omheind terrein. Hierop staat een gebouw voor de installaties zoals pompen en filters, ruimten voor opslag en een kantoor. Vanuit de omgevingswet is de aardwarmte-ontwikkelaar verplicht om zorg te dragen voor een goede landschappelijke inpassing van het terrein en de gebouwen. Op het terrein waar een aardwarmte installatie staat bevinden zich: 

  • Het doublet bestaande uit een productie- en injectieput;
  • Warmtewisselaars en aansluiting op het warmtenet;
  • Pompen, filters, ontgassingsinstallatie en een buffer;
  • Gebouw: ruimten voor pompen, filters, warmtewisselaars, opslag van materialen en een kantoor. 

Onderstaande tekening is een impressie van hoe de centrale eruit gaat zien. Aan deze afbeelding kunnen geen rechten worden ontleed.

Aardwarmte wordt al een aantal jaar op een veilige manier geproduceerd op verschillende plekken in Nederland. We nemen maatregelen om de impact en risico's die bij geothermie komen kijken zoveel mogelijk te beperken. Voor de volledigheid sommen we de belangrijkste impacts op de omgeving hieronder op. Staatstoezicht op de Mijnen en de omgevingsdienst houden toezicht. Zo garanderen we een veilige en gezonde productie van aardwarmte en beperken we de impact op de omgeving. Onderaan deze lijst vind je een filmpje over de veilige en verantwoorde winning van aardwarmte.

  • De kans op bodemverzakking is vrijwel uitgesloten. Bij aardwarmtewinning wordt water opgepompt en weer teruggevoerd naar dezelfde ondergrondse aardlaag, iets verderop. Er gaat dus nauwelijks iets bij of af in de ondergrond. Mede hierdoor is de kans op verzakkingen in de bodem vrijwel uitgesloten. 
  • Er is geen risico op trillingen tijdens de boring. En volgens de huidige wetenschappelijke inzichten is het effect van de trillingen door aardwarmtewinning zoals dat in dit project wordt toegepast verwaarloosbaar.
    Zo wordt, in tegenstelling tot de gasvelden in Nederland, geen volume onttrokken aan de ondergrond. Het water dat uit het reservoir wordt gepompt, wordt aan de andere kant meteen weer geïnjecteerd. Het volumeverschil is op deze manier nihil. Omdat er kleine drukverschillen ontstaan kan dit effect hebben op aardlagen. Daarom geldt de wettelijke verplichting dat aardwarmte-operators niet nabij een ondergrondse breukzone mogen injecteren of produceren. Sommige gebieden zijn uit voorzorg uitgesloten voor aardwarmtewinning. Dat zijn gebieden waar zich van nature aardbevingen hebben voorgedaan. Bij de aardwarmtewinning in Plukmade zijn er dus geen ondergrondse breukzones.  
  • Na verloop van jaren kan de temperatuur in het ondergrondse reservoir enkele graden afkoelen. Dit wordt door natuurlijke processen in de aarde opnieuw opgewarmd. 
  • Met het transport van water vanuit de ondergrond komen ook natuurlijk aanwezige chemische stoffen naar boven waarbij andere aardlagen worden gepasseerd. Daarom is het winnen van aardwarmte in grondwaterwingebieden niet toegestaan. Het is daarom van belang dat de putten zo robuust (sterk en veilig) mogelijk zijn. Sinds 2021 geldt de industriestandaard putontwerp. Dit ontwerp, met onder andere dubbele wanden, is de standaard waaraan alle aardwarmte-ontwikkelaars in Nederland zich moeten houden. Zo beschermen we het grondwater. 
  • Met het water mee wordt ook enig zand mee naar boven gevoerd. Dit zand is van nature zeer licht radioactief. Er wordt gezorgd dat zo min mogelijk zand naar boven komt tijdens de productie aardwarmte. Het zand wordt afgevangen met filters en door een gespecialiseerd bedrijf verwerkt. 
  • Met het water uit de ondergrond kan ook een kleine hoeveelheid gassen mee naar boven komen. Op locaties waar dit het geval is, wordt het gas afgevangen, gebruikt om warmte mee op te wekken of in het uiterste geval sporadisch afgefakkeld. Voor Geothermie Plukmade is het plan om het gas te benutten voor de productie van extra warmte en elektriciteit in een WKK (warmte-krachtkoppeling). 

Aardwarmte onttrekt geen materie permanent aan de ondergrond, zoals bij olie- en gaswinning. Bij de aardwarmtewinning in Plukmade wordt water opgepompt uit een diepe ondergrond laag op ruim 2 kilometer diepte en weer teruggevoerd naar dezelfde diepe ondergrondse aardlaag. Er gaat dus nauwelijks iets bij of af in de ondergrond. Mede hierdoor is de kans op verzakkingen in de bodem door aardwarme minimaal. Het is goed te beseffen dat bodemdaling in Nederland al gebeurt, onder andere door inklinking van de ondergrond door wateronttrekking.